Hoe is het om na je 60e uit de kast te komen?

“Ik ben meer dan 50 jaar depressief geweest”

Op zijn vijfde bad Jacques Buijs al tot God of hij de volgende dag als meisje wakker mocht worden. Dit hielp niet. Hij wilde zo graag een meisje zijn, dat hij er depressief van werd. Als volwassen man ging hij zich vaak in het geheim omkleden als vrouw. Maar ook dat haalde hem niet uit zijn depressie. Pas toen hij 60 jaar was, durfde hij uit de kast te komen. Nu straalt Jacqueline (67) als zij dit vertelt.

Het leven is voor Jacqueline zeer zwaar geweest. Drie keer heeft zij een poging tot zelfdoding gedaan. Maar gelukkig kwam elke keer dat stemmetje in haar hoofd: “Niet doen. Jouw tijd komt nog.”

Ontroerende film
Drie jaar geleden is er een ontroerende film gemaakt waarin Jacqueline en haar moeder Gonnie Buijs (nu 96) vertellen over wat er met Jacqueline is gebeurd. Al pratend zie je hoe moeder Gonnie het haar van Jacqueline iets vrouwelijker probeert te kammen. Gonnie zit nu in een woonzorg complex in Zwolle en achter haar rug hoort ze hoe vernederend andere bewoners over Jacqueline praten. Vroeger kenden we het begrip ‘transgender’ niet. Als kind had je gewoon ‘afwijkend gedrag’. Ik heb een vent van haar proberen te maken. In de loop van de jaren kwamen we er toch achter dat hij anders was. Ik heb altijd gevochten. Maar wist niet waar tegen. Je ziet best dat je kind depressief is. Altijd heb ik de angst gehad dat ze gekke dingen zou doen. Die angst kan ik nu gelukkig naast me neer leggen.”

Flatgenoten
Ze vertelt ook hoe binnen haar woonzorg complex de mensen nog steeds moeite hebben met het accepteren van haar en Jacqueline. Flatgenoten begonnen haar te negeren of achter haar rug om te praten. “Zij is de moeder van dat manwijf”. Ze zeggen: “Dat is mevrouw Buijs, die moeder van… Vroeger kwam er nog wel eens een leeftijdgenoot binnen, nu komt niemand meer over de vloer”.

Mannelijk
Jacqueline: “Ik was als man erg mannelijk. Ik dacht dat ik na de geslachtsbevestigende operatie niet meer een mannelijke uitstraling had. Toch heb ik wel een Face Formalisation Surgerie (gezichtscorrectie red.) gehad. Ik loop mannelijk, heb een zware stem en heb maat 48 van schoenen. Een tijdje heb ik logopedie gehad. Om vrouwelijker te leren praten. Dat kan ik nu wel, maar dat hoort niet bij mij. Ik zat in het verkeerde lijf. Dat was mijn grootste probleem. Nu ik een vrouw ben, ben ik gelukkig. Ik ben nu blij met wie ik ben. MEZELF. Wat een ander ervan vindt, vind ik nu niet meer belangrijk. Men accepteert me maar zoals ik ben. Als anderen daar een probleem mee hebben, dan hebben zij een probleem. Ik niet meer.

Kleding
Ik vraag Jacqueline waar ze haar kleding koopt. “Mijn kleding (maat 52) kan ik gelukkig overal kopen. Dat is geen probleem. Maar schoenen zijn er niet in mijn maat. Die moet ik speciaal laten maken. Dat kost 1800 per paar. Zelf moet ik 136,- euro betalen, de rest wordt betaald uit de basisverzekering. Geweldig dat dit zo geregeld is. Ik ben dan ook blij dat ik in Nederland woon.”

Ik val op vrouwen
Als man hield Jacqueline van vrouwen en dat doet ze nog steeds. “In mijn jeugd heb ik ooit een braintest gehad. Ik zat toen in een internaat en het viel op dat ik niet was zoals andere jongens. Uit de test bleek dat ik geen homoseksueel was, maar wel een ‘afwijking’ had. Zelf wist ik natuurlijk wel wat er aan de hand was, maar uit angst hield ik mijn mond. Tien jaar heb ik bij de RIAGG gelopen. Een ook daar kwamen ze er niet achter wat er met mij aan de hand was.’ 

Langdurige relaties
“Twee keer heb ik een langdurige relatie gehad met een vrouw. Bij de eerste heb ik direct verteld dat ik er behoefte aan had om in dameskleren te lopen. Dat vond ze niet erg als zij het maar niet hoefde te zien. Uiteindelijk leidde mijn depressiviteit en mijn behoefte om in dameskleding te lopen, tot een scheiding. Ik was meer vrouw dan haar lief was. Dit herhaalde zich in mijn tweede relatie. Ik was als mens ongelukkig door mijn anders zijn. En als jezelf niet gelukkig bent, kun je ook niet gelukkig zijn met anderen.” 

Militaire dienst
Jacques heeft in militaire dienst gezeten. “Eigenlijk had ik niet door de keuring mogen komen. Ik had zeer zwakke enkels. Eenmaal in dienst moest ik onverwacht van een vrachtauto afspringen. Met als gevolg dat ik zes keer aan mijn enkels ben geopereerd. Het is nooit goed hersteld. Ik ben nu officieel ‘oorlogsinvalide’ hoewel ik nooit een oorlog heb meegemaakt.” Vanwege o.a. die slechte enkels rijdt Jacqueline nu in een scootmobiel. Ik mag niet meer dan 100 meter achter elkaar lopen.

Genderdysforie
Via, via realiseerde Jacques zich wat zijn anders zijn inhield. Genderdysforie! “Ik kwam erachter dat ik hier zelf niets aan kon doen. Dat ik hiermee was geboren. 

In 2014 begon de transitie en in 2015 de geslachtsbevestigende operatie. Jacqueline vertelt dat het een heel vreemde gewaarwording was. Je gaat de operatiekamer in als man en je komt eruit als vrouw.“ Ze straalt als ze dit vertelt. Haar hele leven was ze ongelukkig. Voor het eerst voelt ze zich gelukkig.

Liefde
Jacqueline is erg trots op haar familie en haar moeder. Ze voelt zich volledig geaccepteerd. Haar broer heeft nu eindelijk de zus die hij altijd graag wilde hebben. Jacqueline wenst iedere transgender een moeder zoals zij heeft. Over haar liefde voor Jacqueline geeft moeder Gonnie nuchter haar mening: “Er is in de liefde niks veranderd, wel in de eisen. Vroeger wilde ik een vent van haar maken, nu een dame.”